Uluslararası karayolu taşımacılığında geçiş belgesi kotaları, geçiş ücretleri ve şoför vizeleri AB ile ticareti kıskaca almış durumda. Sıcak yaz şartlarında hudut geçişlerinde de uzun TIR kuyrukları oluşuyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı özellikle transit taşımalarda geçiş dokümanı kotaları ve fiyatları konusunda son devirde kara yolu nakliyat kesimini rahatlatacak gelişmeler sağladı ve kıymetli kazanımlar da elde edildi. Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan’ın da ortalarında bulunduğu birtakım AB üyesi ülkelerden sağlanan geçiş evrakı sayılarında da kıymetli artışlar oldu. Kimi ülke geçişlerinde ise geçiş ücretlerinin büsbütün kaldırılması sağlandı.
AB ülkelerinin transit taşımalarda Türk taşımacılarına uyguladıkları transit kısıtlamaların ise Türkiye-AB ticaretine olumsuz tesirleri kendini hissettiriyor. Şoförlerin vize almadaki külfetleri yanı sıra, geçiş dokümanı kotaları, geçiş fiyatları ve Kapıkule başta olmak üzere sonlarda uzayan TIR kuyrukları lojistik ve dış ticaret bölümünün sorunu olmaya devam ediyor. Kapıkule’den çıkış yapan bir TIR’ın yolculuğu AB üyesi olan yahut olmayan ülkeleri kapsadığı için bu yolculuğun geçiş dokümanı engeline takılmaması gerekiyor. AB üyesi olmayan Sırbistan AB’ye geçişte kıymetli bir kavşakta bulunuyor.
Sırbistan geçişlerinde 2022’den bu yana değerli bir sorun gözlenmiyor. Lakin Türkiye’nin AB’deki en büyük ticari ortağı Almanya’ya ulaşmak için Türk TIR’ları Çekya topraklarını kullanmak zorunda. Çekya’nın geçiş evrakı konusunda Almanya üzere cömert olmadığı düşünülünce TIR geçişlerinde Çekya kotası milletlerarası kara nakliyatı yapan şirketler için sorun oluşturmaya devam ediyor. Çekya, Türk TIR’larından bir devir transit geçişlerde geçiş evrakı istemezken, ülkenin karayolu altyapısını ve TIR sayısındaki önemli artışı gerekçe göstererek kota uygulamasına devam ediyor.
Çekya’nın yanısıra İtalya, Avusturya, Slovenya da geçiş evraklarında en fazla baskının hissedildiği ülkeler ortasında yer alıyor. Global ticaret sınırları aşan bir ticaret olması istikametiyle geçiş evrakı ve geçiş kotaları üzere pürüzlerin kaldırılması ve hudut geçiş işlemlerinin dijitalleşmesi doğu batı ekseninde ticaretin serbestleşmesi ve hızlanması açısından büyük bir değer taşıyor.
Belirli sayıda ikili, transit, üçüncü ülke ve dönüş yükü geçiş dokümanları her yılın başında ilgili ülkelerden Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı tarafından teslim alınarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) tertibinde dağıtıma sunuluyor.
GEÇİŞ DOKÜMANINDA NAKİTSİZ PERİYOT 24 EYLÜL’DE BAŞLIYOR
Geçiş dokümanlarında nakit ödeme uygulamasına vakit kaybı ve güvenlik açığı dolayısıyla son veren TOBB, yeni bir sisteme geçecek. “Abonman Sistemi” ile firmalar kendi belirledikleri fiyatı kullanıcı hesaplarına sanal pos sistemi aracılığıyla GEBOS-2 (Geçiş Dokümanı Otomasyon Sistemi) üzerinden evvelden yükleyebilecekler ve her bir geçiş evrakı satın alımlarında mevcut bakiyelerinden geçiş evrakı ücreti tahsil edilecek. Abonman sistemi uygulaması 24 Eylül 2024 tarihi prestijiyle hayata geçirileceği için bu tarihten sonra rastgele bir nakit ödeme yapılmayacağı duyuruldu.
TÜRK ŞOFÖRLERİNE UYGULANAN VİZE PÜRÜZÜNE KARŞI İMZA KAMPANYASI
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND), Türk sürücülerine uygulanan Schengen vize pürüzlerine dikkat çekmek ve bu sorunun çözülmesi için bir imza kampanyası başlattı. Change.org üzerinden başlatılan kampanya, Türk sürücülerinin yaşadığı vize sorunlarını gündeme taşımayı, AB ve Türk yetkililerinden acil çözüm talep etmeyi amaçlıyor.
Kampanya metninde “Türk şoförleri, AB’nin Türkiye’de ürettiği malı AB’ye, AB’nin kendi içinde ürettiği malı Türkiye’ye ve üzerinden Kafkaslar, Orta Asya ve Ortadoğu’ya taşımaktadırlar. Şoföre vize engeli temel itibariyle Avrupa’nın kendi çıkarına ters bir durumdur. TIR şoförlerine yönelik Schengen pürüzüne dur deyin. Ticaretin önündeki bu duvarı kaldırmak, bu haksızlığa son vermek için imza kampanyamıza katılın” denildi.